Yapılandırılmış Analiz

Analistler, bilgi sistemini anlamak ve açıklamak için çeşitli araçlar kullanır. Yollardan biri yapılandırılmış analiz kullanmaktır.

Yapılandırılmış Analiz Nedir?

Yapılandırılmış Analiz, analistin sistemi ve faaliyetlerini mantıklı bir şekilde anlamasını sağlayan bir geliştirme yöntemidir.

Mevcut bir sistemin hedeflerini analiz eden ve iyileştiren ve kullanıcı tarafından kolayca anlaşılabilecek yeni bir sistem özelliği geliştiren grafik araçları kullanan sistematik bir yaklaşımdır.

Aşağıdaki özelliklere sahiptir –

• Uygulamanın sunumunu belirten grafiktir.
• Süreçleri bölerek sistem akışının net bir resmini verir.
• Fizikselden ziyade mantıksaldır, yani sistem öğeleri satıcıya veya donanıma bağlı değildir.
• Üst düzey genel bakışlardan alt düzey ayrıntılara kadar çalışan bir yaklaşımdır.

Yapılandırılmış Analiz Araçları

Yapılandırılmış Analiz sırasında sistem geliştirme için çeşitli araçlar ve teknikler kullanılır. onlar –

• Veri Akış Şemaları
• Bilgi Sözlüğü
• Karar Ağaçları
• Karar Tabloları
• Yapılandırılmış İngilizce
• Sözde Kod

Veri Akış Şemaları (DFD) veya Kabarcık Grafiği

Larry Constantine tarafından sistemin gereksinimlerini grafiksel olarak ifade etmek için geliştirilmiş bir tekniktir.

• Sistemin çeşitli işlevleri arasındaki veri akışını gösterir ve mevcut sistemin nasıl uygulandığını belirtir.
• Gereksinim özelliklerini en düşük ayrıntı düzeyine kadar işlevsel olarak bölen tasarım aşamasının ilk aşamasıdır.
• Grafik yapısı, onu kullanıcı ile analist veya analist ile sistem tasarımcısı arasında iyi bir iletişim aracı yapar.
• Bir sistemin hangi verileri işlediğine, hangi dönüşümlerin gerçekleştirildiğine, hangi verilerin depolandığına, hangi sonuçların üretildiğine ve bunların nereye aktığına ilişkin bir genel bakış sunar.

DFD’nin Temel Öğeleri

DFD’nin anlaşılması kolaydır ve gerekli tasarım net olmadığında ve kullanıcı iletişim için bir notasyon dili istediğinde oldukça etkilidir. Ancak, en doğru ve eksiksiz çözümü elde etmek için çok sayıda yineleme gerektirir.

Aşağıdaki tablo, bir DFD tasarımında kullanılan sembolleri ve bunların önemini göstermektedir –

Sembol Adı	Sembol	Tanımı
Kare		Veri Kaynağı veya Hedefi
Oklar		Veri akışı
Daire		Süreç dönüştürme veri akışı
Dikdörtgen		Bilgi deposu

DFD Türleri

DFD’ler iki türdür: Fiziksel DFD ve Mantıksal DFD. Aşağıdaki tablo, fiziksel bir DFD’yi mantıksal bir DFD’den ayıran noktaları listeler.

Fiziksel DFD	Mantıksal DFD
Uygulamaya bağlıdır. Hangi işlevlerin gerçekleştirildiğini gösterir.	Uygulamadan bağımsızdır. Yalnızca süreçler arasındaki veri akışına odaklanır.
Donanım, yazılım, dosyalar ve kişilerin düşük düzeyde ayrıntılarını sağlar.	Sistem olaylarını ve her olayın gerektirdiği verileri açıklar.
Mevcut sistemin nasıl çalıştığını ve bir sistemin nasıl uygulanacağını gösterir.	İşletmenin nasıl çalıştığını gösterir; sistemin nasıl uygulanacağı değil.

Bağlam Şeması (Context Diagram)

Bir bağlam diyagramı, bir sistemin genel görünümünü veren bir DFD tarafından tüm sistemin anlaşılmasına yardımcı olur. Küçük ayrıntılarla büyük süreçlerden bahsetmekle başlar ve daha sonra yukarıdan aşağıya yaklaşımla süreçlerin daha fazla ayrıntısını vermeye devam eder.

Örnek 1:

Örnek 2:

Bilgi sözlüğü

Veri sözlüğü, sistemdeki veri öğelerinin yapılandırılmış bir deposudur. Tüm DFD veri öğelerinin tanımlarını, yani veri akışlarının ayrıntılarını ve tanımlarını, veri depolarını, veri depolarında depolanan verileri ve süreçleri depolar.

Bir veri sözlüğü, analist ve kullanıcı arasındaki iletişimi geliştirir. Veritabanı oluşturmada önemli bir rol oynar. Çoğu DBMS’de standart bir özellik olarak bir veri sözlüğü bulunur. Örneğin, aşağıdaki tabloya bakın –

Sıra Nu	Veri Adı	Tanımı	Karakter Sayısı
1	ISBN	ISBN	15
2	BASLIK	Kitap Başlığı	50
3	KONU	Kitap Konusu	150
4	YAZARAD	Yazar Adı	50

Karar ağaçları

Karar ağaçları, kararları tanımlayarak ve iletişimdeki sorunlardan kaçınarak karmaşık ilişkileri tanımlama yöntemidir. Karar ağacı, yatay ağaç çerçevesi içinde alternatif eylemleri ve koşulları gösteren bir diyagramdır. Böylece, birinci, ikinci vb. hangi koşulların dikkate alınacağını gösterir.

Karar ağaçları, her koşulun ilişkisini ve izin verilen eylemlerini gösterir. Kare bir düğüm bir eylemi ve bir daire bir durumu belirtir. Analistleri karar sırasını dikkate almaya zorlar ve verilmesi gereken asıl kararı tanımlar.

Bir karar ağacının en büyük sınırlaması, test için alabileceğiniz diğer koşul kombinasyonlarını açıklamak için formatında bilgiden yoksun olmasıdır. Koşullar ve eylemler arasındaki ilişkilerin tek bir temsilidir.

Örneğin, aşağıdaki karar ağacına bakın –

Karar Tabloları

Karar tabloları, karmaşık mantıksal ilişkiyi kolayca anlaşılabilecek şekilde kesin bir şekilde tanımlama yöntemidir.

Ortaya çıkan eylemlerin, bağımsız koşulların bir veya birkaç kombinasyonunun ortaya çıkmasına bağlı olduğu durumlarda yararlıdır.

Bir sorunu ve eylemleri tanımlamak için satır veya sütunları içeren bir matristir.

Karar Tablosunun Bileşenleri

Koşul Saplaması – Kontrol edilecek tüm koşulları listeleyen sol üst kadrandadır.

Eylem Saplaması – Bu koşulu sağlamak için gerçekleştirilecek tüm eylemleri özetleyen sol alt kadrandadır.

Koşul Girişi – Sağ üst kadrandadır ve koşul saplama kadranında sorulan soruların yanıtlarını verir.

Eylem Girişi – Koşul giriş kadranındaki koşullara verilen cevaplardan kaynaklanan uygun eylemi gösteren sağ alt kadrandadır.

Karar tablosundaki girişler, koşulların kombinasyonları ile eylem biçimleri arasındaki ilişkileri tanımlayan Karar Kuralları tarafından verilir. Kurallar bölümünde,

• Y, bir koşulun varlığını gösterir.
• N, sağlanmayan koşulu temsil eder.
• Boş – eyleme karşı, göz ardı edilmesi gerektiğini belirtir.
• X (veya bir onay işareti yapacak) karşı eylemin gerçekleştirileceğini belirtir.

Örneğin, aşağıdaki tabloya bakın –

Durum	Kurl 1	Kural 2	Kural 3	Kural 4
Avans ödemesi yapıldı	Y	N	N	N
Satın alma miktarı	–	Y	Y	N
Düzenli müşteri	–	Y	N	–
Aksiyonlar
%5 indirim yap	X	X	–	–
indirim yapma	–	–	X	X

Yapılandırılmış İngilizce

Yapılandırılmış İngilizce, sürecin daha anlaşılır ve kesin bir tanımını veren yapılandırılmış programlama dilinden türetilmiştir. Eylem için işlemi gerçekleştirmek üzere tasarlanmış yapı ve emir cümlelerini kullanan prosedürel mantığa dayanır.

En iyi şekilde, bir programdaki dizilerin ve döngülerin dikkate alınması gerektiğinde ve problem kararlarla birlikte eylem dizilerine ihtiyaç duyduğunda kullanılır.

Katı bir sözdizimi kuralına sahip değildir. Tüm mantığı sıralı karar yapıları ve yinelemeler açısından ifade eder.

Örneğin, aşağıdaki eylem sırasına bakın –

Sözde Kod(Pseudocode)

Bir sözde kod, herhangi bir programlama diline uymaz ve mantığı sade İngilizce olarak ifade eder.

• Fiziksel tasarım sırasında ve sonrasında gerçek kodlama olmadan fiziksel programlama mantığını belirleyebilir.
• Yapılandırılmış programlama ile birlikte kullanılır.
• Bir programın akış şemalarının yerini alır.

Uygun Araçları Seçme Yönergeleri

Gereksinimlerinize en uygun aracı seçmek için aşağıdaki yönergeleri kullanın –

• İyi sistem belgeleri sağlamak için yüksek veya düşük seviyeli analizde DFD kullanın.
• Sistemin veri gereksinimini karşılamaya yönelik yapıyı basitleştirmek için veri sözlüğünü kullanın.
• Çok sayıda döngü varsa ve eylemler karmaşıksa, yapılandırılmış İngilizce kullanın.
• Kontrol edilecek çok sayıda koşul olduğunda ve mantık karmaşık olduğunda karar tablolarını kullanın.
• Koşulların sıralanması önemli olduğunda ve test edilecek birkaç koşul varsa karar ağaçlarını kullanın.

DFD: Data Flow Diagrams – Veri Akış Şemaları