JavaScript

JavaScript Operatörler ve İşlem Önceliği

avaScript programlama dilinde operatörler aşağıdaki gibi gruplandırılabilir. JavaScriptte ikili(binary) , tekli (unary)  ve bunlara ek olarak üçlü (ternary) operatörler bulunmaktadır. Operatörlerin ve ifadelerin öncelik sıralamaları da bu konu içinde değerlerlendirilir.

Operatörleri anlatmadan önce operatörlerin işlem öncelik sıralamaları için aşağıdaki tabloyu incelemenizi öneririm. Aşağıdaki tablo yüksek öncelik sırasından düşük öncelik sırasına doğru listelenmiştir.

JavaScript İşlem Öncelikleri

JavaScript Operatörlerin işlem öncelik sırası aşağıdaki listede sıralandığı gibidir. Eşit önceliğe sahip operatörlerde işleme sırası, “işleme yönünde belirtilen şekildedir.

ÖncelikOperatör tipiİşleme yönüOperatör(ler)
1üye elemanlara erişmesoldan sağa.
[]
nesne oluşturmasağdan solanew
2fonksiyon çağrısısoldan sağa()
3bir arttırmamümkün değil++
bir azaltmamümkün değil--
4mantıksal değilsağdan sola!
bitsel değilsağdan sola~
tek operandlı +sağdan sola+
işaret değiştirmesağdan sola-
typeofsağdan solatypeof
voidsağdan solavoid
deletesağdan soladelete
5çarpmasoldan sağa*
bölmesoldan sağa/
mod almasoldan sağa%
6toplamasoldan sağa+
çıkarmasoldan sağa-
7bitsel kaydırmasoldan sağa<<
>>
>>>
8büyüklük-küçüklük karşılaştırmasısoldan sağa<
<=
>
>=
insoldan sağain
instanceofsoldan sağainstanceof
9eşitlik karşılaştırmasısoldan sağa==
!=
===
!==
10bitsel vesoldan sağa&
11bitsel xorsoldan sağa^
12bitsel veyasoldan sağa|
13mantıksal vesoldan sağa&&
14mantıksal veyasoldan sağa||
15koşulsağdan sola?:
16atamasağdan sola=
+=
-=
*=
/=
%=
<<=
>>=
>>>=
&=
^=
|=
17virgülsoldan sağa,

JavaScript Atama Operatörleri

Bir atama operatörü, sağ tarafındaki değere bağlı olarak sol tarafındaki değişkene değer ataması yapar. Basit atama operatörü eşittir(=) sağ tarfındaki değeri sol tarafındaki değişkene atamak için kullanır.

Örneğin x=y şeklinde yapılan bir atama işleminde y değişkeni içindeki değeri x değişkenine atama yapmak için kullanılmıştır.

Aşağıdaki tabloda atama operatörlerinin bileşik ve kısaltılmış kullanımları gösterilmiştir.

Bileşik Atama Operatörleri

AdıKısa KullanımKullanımı
Atamax = yx = y
Ekleme İşlemix += yx = x + y
Çıkarma İşlemix -= yx = x - y
İşlemix *= yx = x * y
Bölme İşlemix /= yx = x / y
Kalan İşlemix %= yx = x % y
Üssel Atama İşlemix **= yx = x ** y
Sola Kaydırmax <<= yx = x << y
Sağa Kaydırmax >>= yx = x >> y
İşaretsiz Sağa Kaydırmax >>>= yx = x >>> y
Bitsel ANDx &= yx = x & y
Bitsel XORx ^= yx = x ^ y
Bitsel ORx |= yx = x | y

 

Örnek Kullanım

Atama İşlemi

 

Arttırma Operatörü

 

Çıkarma İşlemi

 

Çarpma İşlemi

 

Bölme İşlemi

 

Kalan İşlemi

 

Üssalma İşlemi

 

Sola Kaydırma İşlemi

 

Sağa Kaydırma

 

İşaretsiz Sağa Kaydırma

 

Bitsel AND(VE)

 

Bitsel XOR(ÖZEL VEYA)

 

Bitsel OR(VEYA)

 

JavaScript Aritmetik Operatörler

Aritmetik operatörler aldığı sayısal değeri operatör sembolüne göre işleyip geriye tek bir değer döndürürler.  Standart aritmetik operatörler arttırma(+), eksiltme(-), çarpma(*), bölme(/) sembolleridir.

Standart aritmetik operatörlere (+, -, * /) ek olarak, JavaScript’te  aşağıdaki tabloda listelenen aritmetik operatörlerde mevcuttur.

Aritmetik Operatörler

OperatörTanımı
Kalan(%)İkili bölme işlemindeki tamsayılı bölmede kalan değeri getirir.
Arttırma(++)Belirtilen değeri bir arttırmak için kullanılır.
Azaltma(–)Belirtilen değeri bir azaltmak için kullanılır.
Toplama (+)Belirtilen değerleri toplar. Farklı tipte değerler ise toplama için otomatik tür dönüşümü yapar.
Fark (-)Önüne eklendiği sayısal değerin tersini alır. İki değeri bir birinden çıkarmak içinde bu operatör kullanılır.
Çarpma (*)Matematiksel çarpma işlemi yapar.
Bölme (/)Matematiksel bölme işlemi yapar.
Üsalma (**)Üsalma işlemi için tanımlanmış operatör. (Örn: 2**3  sonuç:8) EcmaScript 7’de stardart olacak

 

JavaScript Toplama Operatörü(+)

Kural:

Örnek

 

JavaScript Çıkarma Operatörü (-)

Kural:

Örnek:

 

JavaScript Bölme Operatörü (/)

Kural:

Örnek:

 

JavaScript Çarpma Operatörü (*)

Kural:

Örnek:

 

JavaScript Kalan Operatörü (%)

Kural:

Örnek:

 

JavaScript Artırma Operatörü (++)

Kural:

Örnek:

 

JavaScript Azaltma Operatörü (–)

Kural:

Örnek:

 

JavaScript Üsalma Operatörü (**)

Kural:

Örnek:

 

JavaScript Olumsuzlama Operatörü (-)

Kural:

Örnek:

 

JavaScript Tekil Artı Operatörü (+): bir değişkeni kolay yoldan sayısal değere dönüştürmek için kullanılır.

Kural:

Örnek:

 

 

JavaScript Mantıksal Operatörler

Mantıksal operatörler genellikle boolean değerleri ile kullanılır. Bu yüzden boolean türünde değer döndürür.

OperatörKullanımıTanımı
Lojik VE ( && )ifade1 && ifade2İfade1 true değerine döndürülebiliyorsa ifade1, değilse ifade2 değerini döndürür.
Lojik VEYA ( || )ifade1 ||  ifade2ifade1 true değerine çevrilebiliyorsa ifade1, değilse ifade1 değerini döndürür.
Lojik DEĞİL ( ! ) !ifadeifade true ise false, false ise true değerini döndürür.

 

JavaScriptte bir değer true olarak dönüştürülebilirse mantıksal işlemlerde true olarak kullanılır.

Aşağıdaki ifadeler mantıksal olarak dönüştürülürken false olarak dönüştürülmektedir.

  • null;
  • NaN;
  • 0;
  • empty string (“”);
  • undefined

 

JavaScript Mantıksal Ve Operatörü

 

JavaScript Mantıksal Veya Operatörü

 

JavaScript Mantıksal Değil Operatörü

JavaScript Karşılaştırma Operatörleri

Karşılaştırma operatörleri, değişkenler veya değerler arasındaki eşitliği veya farkı saptamak için mantıksal işlemlerde kullanılır.

 

Eşitlik  Operatörü(==)

JavaScript dilinin çalışma anında tür dönüşümü yapabilme özelliği vardır.  Eşitlik operatörü ile eşitliğin iki tarafındaki değer türden bağımsız olarak aynı ise sonuç true değilse false olarak dönmektedir.

 

Örnek:

 

Örnek:

 

Örnek:

 

Eşitsizlik Operatörü(!=)

Karşılaştırması yapılan iki değer yada değişken arasında türden bağımsız olarak bir birinden farklı ise true  değilse bir biri ile aynı ise false dönmektedir.

 

Örnek:

 

Tam Eşitlik  Operatörü(===)

Karşılaştırması yapılan iki değer yada değişken hem tür hemde değer olarak bir biri ile aynı ise karşılaştırma sonucu true, tür yada değerlerden biri farklı ise false olarak dönmektedir.

 

Örnek:

 

Tam Eşitsizlik  Operatörü (!==)

Karşılaştırılan veri hem tür hemde değer bakımından bir birinden farklı ise true, iki değerde hem tür hemde değer olarak eşitse false olarak dönmektedir.

 

Örnek:

Büyüktür  Operatörü ( > )

Karşılaştırması yapılan iki değerden ilk değer ikinci değerden büyükse true, ikinci değer büyük yada eşitse false sonucunu üretmektedir.

Büyük Eşittir Operatörü ( >= )

Karşılaştırması yapılan iki değerden ilk değer ikinci değerden büyük yada eşitse true, ikinci değer büyükse false sonucunu üretmektedir.

 

Küçüktür  Operatörü ( < )

Karşılaştırması yapılan iki değerden ilk değer ikinci değerden küçükse  true, ikinci değer küçük yada eşitse false sonucunu üretmektedir.

 

Küçük Eşittir Operatörü ( <= )

Karşılaştırması yapılan iki değerden ilk değer ikinci değerden küçük yada eşitse true, ikinci değer küçükse false sonucunu üretmektedir.

 

Örnek Karşılaştırma Tablosu:

a=3 olduğunu varsayarak aşağıdaki karşılaştırma operatörleri ve karşılaştırma sonuçlarını gösterilmektedir.

==Eşitlikx == 8false
x == 3true
x == “3”true
===Tam eşitlik (değer ve tür eşitliği)x === 3true
x === “3”false
!=Eşitsizlikx != 8true
!==Tam eşitsizlik (değer ve tür)x !== 3false
x !== “3”true
x !== 8true
>Büyüktürx > 10false
<Küçüktürx < 10true
>=Büyük eşittirx >= 10false
<=Küçük eşittirx <= 10true

 

Kaynak:

https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript/Guide/Expressions_and_Operators

 

1 Yorum

Yorum yapmak için tıklayın